راهنمای سنت‌های متنوع جامعه‌شناسی انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی

این کتاب شامل بیست و نه فصل است که در آن مشارکت‌کنندگان برجسته بین‌المللی، رشته جامعه‌شناسی در دنیا را مورد بحث، چالش و مفهوم‌سازی مجدد قرار می‌دهد، و تنوع‌های درون و بین سنت‌های جامعه‌شناختی بسیاری از مناطق و دولت-ملت‌ها را ارزیابی می‌کند. در این مقالات تمام جنبه‌های این رشته، با داشتن یک دیدگاه بین‌المللی بررسی و ارزیابی شده است: ایده‌ها و نظریه‌ها. پژوهشگر و بورسیه؛ تجربیات و  سنت‌ها؛ و گسست و پیوستگی‌ها. این کتاب بیان می‌کند که سنت‌های جامعه‌شناختی را می‌توان در سه سطح بررسی کرد. اول، آنها باید از مکان‌های فضایی متعدد مورد مطالعه قرار گیرند: درون محلات، درون دولت‌های ملی، درون مناطق و جهان. دوم، آن‌ها باید از نظر موقعیت‌های جامعه‌شناختی‌شان در فلسفه‌ها، فرهنگ‌های علم، معرفت‌شناسی‌ها و چارچوب‌های نظری متمایز مورد بحث قرار گیرند. ثالثاً، لنگرگاه‌های فکری رویه‌های جامعه‌شناختی گسترده است. و موقعیت‌های متنوع و مقایسه ای تولید دانش و انتقال آن مورد بحث هستند.

در بخش اول کتاب با چهار مقاله و عنوان "یک جامعه‌شناسی یا چندین جامعه‌شناسی" هر کدام از مقالات نحوه ورود متفاوتی برای ارزیابی و بحث در مورد دیدگاه‌های حاکم بر سنت(های) جامعه‌شناختی دارند. در تعریف و ارزیابی مضامین بین نویسندگان تفاوت‌های اساسی وجود دارد. در این مقالات این موضوعع مرود بحث قرار می‌گیرد که پروژه جهانی گرایی یک پروژه سیاسی است و برخی بر ارتباط آن با تقسیم جهانی دانش تأکید می‌کنند. برخی مسئله را از نظر تاریخی می‌بینند و تحلیل می‌کنند که آیا مسئله جهان‌شمولی با استعمار مرتبط بوده است یا خیر، درحالی‌که همه می‌پرسند که آیا جهانی‌شدن معاصر نیازمند یک یا چند جامعه‌شناسی است. این مقالات راه‌های مختلفی را برای بازسازی کلیت‌ها و در نتیجه بین‌المللی کردن این رشته ارائه می‌کنند.

در بخش دوم کتاب با عنوان فراتر از نظریه‌پردازان کلاسیک: جامعه‌شناسی اروپایی و آمریکایی امروز، پنج مقاله وجود دارد که به بررسی سنت‌های جامعه‌شناسی در اروپا می‌پردازند که این رشته در آنجا منشأ گرفت و همچنین در آمریکا جایی که در قرن بیستم گسترش یافته و برجسته شد. در یک سطح، مقالات این افسانه عامیانه را زیر سؤال می‌برند که یک سنت جامعه‌شناختی در اروپا وجود داشت و بعداً در ایالات متحده نیز همان سنت ادامه داشت. در سطحی دیگر، مقالات نشان می‌دهد که در برخی از کشورهای اروپایی، جامعه‌شناسی رشته‌ای جدید است و تنها پس از تثبیت دموکراسی در منطقه (بین دهه‌های پنجاه و هشتاد) نهادینه شد که نشان‌دهنده رابطه هم‌زیستی بین جامعه‌شناسی و دموکراسی است.

 بخش بعدی با عنوان "سنت‌های محلی و جامعه‌شناسی جهانی: معضلات دولت‌های پساکمونیست اروپای شرقی و مرکزی" تأثیر کنترل دولت‌های کمونیستی بر جامعه‌شناسی در کشورهای سوسیالیستی سابق را مورد بحث قرار می‌دهد که منجر به جابجایی سنت‌های جامعه‌شناختی قبلی می‌شود. و به بررسی توسعععه جامعه‌شناسی پس از سقوط کمونیسم می‌پردازد.

استبداد و چالش‌های جامعه‌شناسی در آمریکای لاتین عنوان بخش بعدی است که مقالات این بخش وضعیت جامعه‌شناسی در آمریکای لاتین را توصیف می‌کنند که به دلیل کمبود منابع، تعطیلی دانشگاه‌ها در رژیم‌های استبدادی و تکیه بر نظریه‌های وارداتی با چالش‌هایی در نهادسازی مواجه شده است. توسعه تئوری وابستگی در شیلی نشانگر تغییری به سمت بازتاب انتقادی در مورد وابستگی منطقه به ایالات متحده بود. جامعه‌شناسی آمریکای لاتین با درگیر شدن با پارادایم وابستگی به دنبال هویت خود است. در برزیل، جامعه‌شناسی در ابتدا در چارچوب خواسته‌های محافظه کارانه به سمت پرداختن به مسائل معاصر مانند نابرابری‌های رو به رشد تغییر کرد. تفاوت‌های بین سنت‌های جامعه‌شناختی به تجربه‌های نابرابر مدرنیته در هر دولت-ملت و منطقه مربوط می‌شود. تجربه آمریکای لاتین تعریف متفاوتی را برای حرفه‌ای شدن نسبت به تعریفی که در ایالات متحده نهادینه شده است، پیشنهاد می‌کند که بر استقلال از ایدئولوژی تأکید دارد.

بخش بعدی که به بررسی میراث استعماری و سنت‌های جامعه‌شناختی آن در آفریقا، خاورمیانه، آسیای جنوبی و کارائیب می‌پردازد، تاریخ‌های پراکنده سنت‌های جامعه‌شناختی در این مناطق و دولت‌های مختلف را بیان می‌کند که تأثیر استعمار بر ساختارها و فرهنگ ضعیف دانش پژوهی حاصل آن بوده است. آنها بر ضرورت ادغام صداهای فرودست در ساخت جامعه شناسی‌های جدید تأکید می‌کنند و به بحث در مورد راه‌های تکامل دیدگاه‌های جدید برای ارتباط با هویت‌های متنوع می‌پردازند. در آفریقا، سنت(های) جامعه‌شناسی در غرب آفریقا و آفریقای جنوبی با تمرکز بر پویایی قدرت و تأثیر نژاد و طبقه بر این رشته مورد بررسی قرار می‌گیرد.. در مجموع، فقدان همبستگی در جامعه جامعه‌شناسی و تأمل ناکافی در مورد مدرنیته و سرمایه‌گذاری در پژوهش مسئله حال حاضر در این کشورها است.

در چارچوب جهانی‌شدن، خاور دور که اکنون به نام آسیا و اقیانوسیه شناخته می‌شود، متشکل از دولت-ملت‌های متنوع با نظام‌های اقتصادی و سیاسی متفاوت است. روند مدرنیته هر کشور منحصربه‌فرد است و تحت‌تأثیر عوامل محلی است، اما اغلب با استفاده از مفاهیم جامعه‌شناختی غربی مورد بحث قرار می‌گیرد. مقالات بخش بعدی با عنوان "محلی یا جهانی: هویت و تفاوت در جامعه‌شناسی خاور دور" موضوعات مختلفی را بررسی می‌کنند از جمله این که در چین، پژوهشگران برای یک رویکرد متمایز برای تجزیه و تحلیل تحولات سوسیالیستی استدلال می‌کنند و بر نیاز به جامعه‌شناسی عمل برای درک تغییرات اجتماعی تأکید می‌کنند. در تایوان، تأثیر مدل ایالات متحده بر روی شیوه‌های حرفه‌ای در جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد و نقش دولت در شکل دادن به معیارهای ارزیابی را برجسته می‌کند. جامعه‌شناسی ژاپنی درحالی‌که نظریه‌های غربی را با تأکید بر فردیت و دیدگاه‌های پسامدرنیستی ترکیب می‌کند، با شرایط محلی درگیر شده است. در فیلیپین، تأثیرات استعماری سنت‌های جامعه‌شناختی محلی را شکل داده است و سؤالاتی را در مورد تأثیر جهانی‌سازی بر جهان‌شمولی و ویژگی‌های اجتماعی ایجاد کرده است. در ادامه جامعه‌شناسی در فیلیین، نیوزلند و استرالیا توصیف می‌شود.

این کتاب راهنما با گستره وسیع و اهداف بلندپروازانه خود منبعی چالش برانگیز و مرتبط برای دانشجویان جامعه‌شناسی و جامعه‌شناسان در سراسر جهان است. هدف آن تبدیل شدن به متنی برای بحث پیرامون طرح کلی جامعه‌شناسی بین‌المللی است.

منبع: مفدمه کتاب و شرح کتاب در وبسایت انتشارت سیج